USAVUTHA ngumsindo umsasazi owanikwa uphum’ aphele sisikhululo sasekuhlaleni iForte’ FM.
UZuko Giyose wayengumsasazi kweli jelo likanomathotholo elizinze eDikeni, ukususela kunyaka ka2012 de yangunyaka ka2014 ukugxothwa kwakhe.
UGiyose okwayinzalelwane yaseDikeni, usenesikhalo ngolawulo lwe-Forte fm phantsi kwesandla sikaNksk.Vuyelwa Mdazana.
Exelela I’solezwe lesiXhosa, uGiyose utyhola ngelithi, “Eyona nto ibuhlungu ngeForte FM ayikhuli, uluntu lwaseDikeni alumelwanga kwesa sikhululo, akukho nxibelelwano.”
UGiyose uqhubekeka ngokutyhola uMdazana ongumphathi-sikhululo ngelithi, uyazilawula kwaye amagunya kwesa sikhululo ngawakhe.
“Awaziwa nokuba ngubani amalungu ebhodi kwesa sikhululo, uMam’Mdazane wenza ngohlobo afuna ngalo.
“Xa eziva efuna ukuqasha uyaqasha, xa efuna ukugxotha uyakugxotha,” uthethe watsho lo msasazi.
UGiyose ebefudula eqhuba inkqubo yasemin’emaqanda iCommunity Calendar eForte’ FM, kwaye uthi ukugxothwa kwakhe ngendlela engenalusini iseyinto ekunzima ukuyamkela.
“Azange ndityityinjiselwe mnwe (warning) , zange ndisiwe kuviwo (hearing), ndaye ndanqunyanyiswa ze emva koko ndagxothwa.”
“Ndanqunyanyiswa emva kokuqhwaba umsasazi owandibukula ngokwesini,” utsho uGiyose.
Uthi emva kokugxothwa kwakhe, wakhangela iminyango enokumnceda.
“Elinye ilungu lebhodi laliseKapa, elinye kuvakala ukuba liseRhawutini. Emva kokungaphumeleli ukuncedwa yibhodi yesikhululo, ndaya kwigosa lonxibelelwano kwiYunivesithi yaseFort Hare, uNksz. Zintle Filtane, owohlulakalayo naye kukundinceda, emva koko ndaya kuMnu. Mvuyo Tom oyinqununu yeziko eliya, naye wazisonga ezakhe izandla.”
“Ngoobani abalawula iForte FM? Ngoobani amalungu ebhodi eForte’ (kuba thina zange sawabona ngeliso lenyama).
Kutheni yona i-Eastern Cape Radio Forum iyeke iForte’ FM injeya?” uthethe watsho.
“Xa ukhala kumphathi wesikhululo ubangumntu ogwenxa,” uvakalise watsho uGiyose.
Uhlabela mganyana etyhola uNksk. Mdazana njengowabulala into ayithandayo ikukusasaza.
“Ndizamile ukuthetha naye, wathembisa ukuba uzakundibuyisela kunomathotholo, ndalinda, emva kokuba ndibuyele kuye ndiyokuqonda ngesicelo sam, wathi usandul’ukuqesha abasasazi abatsha, ndabe ndiyancama.”
“Ndancama ndayokusebenza esibhedlele kodwa iphupha lam ikukusasaza,” ukhalaze watsho uGiyose.
UGiyose uthi usayenza imisebenzi wayefudula eyenza ngethuba engumsasazi weForte’ FM.
“Ndisanceda uluntu nangoku. Ndandinceda abantu bafumane izazisi, ulwazi ngezinto yinto, nkqu nemisebenzi. Kwinkqubo yam ndandisebenzisana norhulumente, imibutho yasekuhlaleni kunye noogqirha bengqondo noonontlalontle,” utshilo.
Eziphendulela kwezi zityholo, uMdazana uthi, nasiphina isikhululo sosasazo siqhutywa phantsi kwemiqathango yemigaqo-nkqubo yaso.
“Esi sikhululo sisebenza ngemigaqo njengazo zonke izikhululo zikanomathotholo.
UZuko (Giyose) wanikwa umsebenzi njengaye wonke umsasazi, kodwa akube ephule imiqathango, kwanyanzeleka ukuba akhutshelwe ngaphaya kwamasango.
UMdazana uthi, lo msasazi wagxothwayo wayengenandlela yokuziphatha.
“Wemka ethuke kwamntu apha ukuya kubaphathi beYunivesithi, kwaye iimbalelwano zakhe ezilapha ungazoyika,” utshilo.
“Andiyazi nokuba unengxaki nam uZuko okanye unengxaki nesikhululo na. Waya kwiinkundla zezikhalazo (CCMA) kodwa zange aphumelele. Ufuna nje ukugqwalisa isikhululo ngokuthetha ubuxoki,” uqukumbele watsho.
UGiyose uyavuma ukubiza abaphetheyo kwela ziko njenga “mamene mene” emva kokungamanyelwa kwesikhalazo sokugxothwa kwakhe.
Uthi, uCCMA wamgqithisela kwiinkundla ezingaphambili zezimangalo, kodwa wohluleka ukwenza njalo ngenxa yemali.
Imizimba yamajoni oMzantsi Afrika abhubhele eDRC kulindeleke ukuba ifike