Abafundi batyityimbisela umnwe isebe lezemfundo

Abafundi baseNgangolwandle bekuqhankqalazo eZwelitsha eQonceUmfanekiso: Siyabulela Mqikela

“ISEBE malilungise iingxaki ezikumaxwebhu ethu asikhokelela ekubhaleni iimviwo (timetable), kungenjalo lizakudibana neembila zithutha.”

Esi sisilumkiso sabafundi bebanga leshumi besikolo iNgangolwandle eXhorha, ngethuba betyelele ii-ofisi zesebe lezemfundo eZwelitsha eQonce kule veki apho bebeyokudlulisa ngoxwebhu lwezikhalazo kulandela “ubutyobo” ababuqaphele ngethuba befumana amaxwebhu asisikhokelo seemviwo (timetable).

Isikolo iNgangolwandle sesinye sezikolo esinabantwana abaliqela eMpuma Koloni nanjengoko abafundi bakaGrade 12 kwesi sikolo bekwiwaka elinamashumi asixhenxe anesine (1 704).

Omnye weenkokeli zabafundi baseNgangolwandle uSiphumze Msweli uthi bafumene ingxubevange kumaxwebhu abo abawafumene kwiveki ephelileyo.

“Into esiyiqapheleyo kukuba iinombolo zezazisi zabanye abafundi aziveli phaya kumaxwebhu (timetable). Ezinye iinombolo zezazisi azichanekanga. Okwesibini iintsuku zokubhala zethu zixubene, omnye ubona ezakubhala izibalo (mathematics) ngomhla othile uphinde ubone omnye ezakubhala kwa esi sifundo sinye ngomhla othile.

“Kubantu abaphinda ibanga leshumi sifumanisa ukuba basaphunyelwe ngamaxwebhu (timetable) onyaka ophelileyo. Iyasixhalabisa le nto kuba iyacaca ukuba ikhona nje erhuqisa umrhaji,” utshilo uMsweli.

UMsweli uthi abanye abafundi kwesi sikolo bafumene amaxwebhu abayalela ukubhala izifundo abangakhange bazenze kulo nyaka. “Abanye banikwe amaxwebhu okubhala iGeography abe umfundi esenza iAccounting.”

Uthi uloyiko kukuya kubhaliswa iphepha elingokhoyo xa kuqala iimviwo kwiveki ezayo “kugqitywe kuthiwe aliveli kwiinkcukacha igama lam”.

Omnye umfundi uPhila Mgwenye uthi le ngxaki yenziwe lisebe ibatheza amandla ebekufanele ukuba bawachitha ekuqubisaneni neemviwo zokuphela konyaka.

Isithethi sesebe lezemfundo uLoyiso Pulumani uthembise ngelithi izakusonjululwa le nyewe yaseNgangolwandle. “Akekho umntwana ongazungabhali ngenxa yeengxaki zesebe,” utshilo uPulumani.

Ngethuba esithi thaca ingxelo yakhe eBhisho kwiveki ephelileyo, umphicothi-zincwadi jikelele uKimi Makwetu udize ukuba isebe lezemfundo lilo kuphela elinengxelo embi kuphicotho-zimali zika-2015-16.

Eli sebe kufumaniseke ukuba aliyazi ukuba liyisebenzise kanjani imali yalo. UMakwetu uthi unobangela woku, phakathi kwezinye zezinto, ngumba wokusilela kwesebe ekwazini ukuba lithini inani labafundi bephondo.

Abafundi baseNgangolwandle baye baqasha iiteksi ezintlanu ukuya eQonce. Balinike de kube ngoLwesihlanu kule veki isebe ukuba lilungise yonke le ngxaki.

sithandiwe.velaphi@inl.co.za