Amafama akuQumbu neetapile

Kwiinzame zokulwa indlala nesithukuthezi, amafama aseMjikweni kuQumbu adibanise izandla aqala iphulo lokulima iitapile ngoncedo lwePotatoe SA.

Umlimi okhokele eli phulo uBernedict Mhletywa uthi baneenjongo zokuguqula impilo yoluntu ngokubafundisa iindlela zokulima zala maxesha.

“Uhlobo lweetapile ezilinywe apha kuthwa yiValor. Sizityale ekupheleni kwalo nyaka uphelileyo. Sisalilinga olu hlobo lweetapile ukuba liza kusebenza na kulo mhlaba,” kucacisa uMhletywa.

AbakwaPotatoe South Africa bakwisivumelwano sentsebenziswano kunye neSebe lezoLimo noPhuhliso lwamaPhandle kwiinzame zokulikhulisa ulimo kuQumbu.

“Ngenxa yale ntsebenziswano, amafama angamanina nootata abambalwa badibene apha befunda nzulu ngeendlela ezizizo zokulima iitapile. Bebekade belima, besebenzisa iindlela ezindala zokulima,” kutsho uMhletywa.

Intsebenziswano yokufundiswa kwala mafama ukulima iitapile iphakathi kwePotatoe SA, Mjikweni Multi Purpose Cooperative kwakunye neQumbu Potatoe Farmers.

UNosapho Ndzo lelinye lamalungu aphambili kulo msebenzi wokuveliswa kwezi tapile eMjikweni.

“Besisebenzisa umgquba ngaphambili, silima ngeendlela ezingezizo, ngoku siyayazi ukuba umhlaba ulungiswa njani, imbewu eyiyo, umgama phakathi kwamagaqa atyaliweyo, isichumiso ngaphantsi komhlaba, isichumiso ngaphezu komhlaba,” kutsho uNdzo.

Ngenxa yemveliso ibingaphucukanga abe beyenza aba balimi, bebengazithengisi ezo tapile koko bebesabelana ngazo.

“Ngenxa yokuba zisemgangathweni ezi sizivelisayo ngoku iitapile, sijonge ukuthengisela izikolo ezine ezilapha ekuhlaleni, sijonge ukucela umlimi ukuba asincedise ukuthengisa kwezinye iindawo,” utsho uNdzo.

Uthi injongo yabo ebanzi kukufumana umhlaba omkhulu ukuze bandise ulimo lwabo eMjikweni.

“Sifuna ukuqala ngomhlaba ongangehektare enye ukusukela ngoku. Sisuke apho siye kwimihlaba emikhulu. Asifuni kuthatha umhlaba usixake,” kucacisa uNdzo.

UPotatoe SA unamaphulo ohlukeneyo okuveliswa kweetapile kwiindawo ezininzi kweli loMzantsi Afrika ngeenjongo zokukhulisa imveliso yetapile. Zininzi iimveliso zokutya eziphuma kwiitapile, kwanezo zithi zihambelane neetapile.

Nangona kungekho manzi eMjikweni, la mafama awatyhafi koko ajonge ukuya phambili nomsebenzi wawo wokuvelisa ezi tapile.

UNolubabalo Nkohla nguNobhala weKomiti yeQumbu Potatoe Farmers.

“Besidinga into yokwenza apha, sisima emacingweni sixoxa iindaba zelali, ngoku asinalo ixesha leendaba. Into esiyifuna kakhulu kurhulumente zizixhobo zokusebenza, sivelise. Indlela yokutsala ulutsha lwethu ukuba lusincedise, lohlukane nokudinga into yokwenza umhlaba ukhona,” utsho uNkohla.

Kwiintsuku zakhe zokugqibela kwiSebe lezoLimo noPhuhliso lwamaPhandle, uMphathiswa uNomakhosana Meth uncome indima edlalwa ngamagosa afana noMhletywa kwintlalo yoluntu.

AbakwaPotatoe SA bancedisa kwiinzame zokufunda banzi kwamafama, ngokuthengiswa kwazo kwanokwenza uphando olunzulu ngeengxaki ezingqonge iitapile.

Kumafama anomdla wokwazi banzi ngePotatoe SA angathetha namagosa weSebe lezoLimo noPhuhliso lwamaPhandle. Okanye atsalele umnxeba ku: 012 349 1906.