Amagumbi esikolo esikumgangatho eLutatweni

Abafundi besikolo iLutatweni phantsi kweSajonisi abayivali imilomo luchulumanco emva kokuba isebe lezendlela nemisebenzi kwiphondo leMpuma Koloni linikezele ngamagumbi amathandathu kwesi sikolo izolo.

Olu lungenelelo kwimeko ebimbi yokufundela kwizindlu zengca kususela oko esi sikolo sasungulwa ngonyaka ka1988.

Ngokwengxelo yabasemagunyeni, kwesi sikolo abafundi benqanaba elisezantsi (Grade R) bebefundela kwindlu ekuthengiselwa kuyo utywala ngeentsuku zokuqala enyangeni kunyanzeleke bangezi esikolweni de kugqithe umhla wesihlanu enyangeni. Sithetha nje esi sikolo sinabafundi abangamakhulu amathathu amashumi amathandathu anesithathu (363).

Umfundi wenqanaba lesithoba uSamkelisiwe Maphetshana (17) ofundela ubunontlalontle, uthi bebefunda kakubi ngenxa yokuhlekwa ngabanye abafundi bezikolo ezakhiweyo ngurhulumente. “Bekukubi ukufunda kwesi sikolo sethu besililifa lentsini kwabanye abafundi, kodwa besinethemba lokuba sizode sakhiwe ngenye imini. Siyavuya namhlanje sizofundela kumagumbi amatsha anikezelwe lisebe lemisebenzi,” kutsho uMaphetshana.

Kwelinye icala uNolundi Bobani (18) uthi xa kunetha imvula bekunyanzeleka bakhutshwe bagoduke ngenxa yokuguga koronta wabo. Uthi ukunyamezela kwabo kubeluncedo kuba abazuphinde babizwe njengabafundi abafundela emabhodlweni.

Umphathiswa weli sebe lemisebenzi nezendlela empuma koloni uThandiswa Marawu uthi emva kokubona imeko bazibona bengenokwazi ukunyamezela, bathatha isigqibo sokungenelela. UMarawu uthe: “Indawo afundela kuyo umfundi inomfutho kwindlela aqhuba ngayo,

Sicele oomashishini baseMthatha naseMonti ukuba bafake isandla kwakhiwe amagumbi amane kuhlaziywe amabini ukulungisa imeko. “Singurhulumente siyabazi bakhona abantwana ezilalini lo nto ithi masingabazi xa sigaya inkxaso kuphela. Siyathemba zizonyuka iziphumo emva kokwakha amagumbi okufunda singurhulumente, kwaye asichathanga mali sisebenzise abafundi abakuqeqesho esebeni,” kutsho uMarawu.

Inqununu yesikolo uZweledinga Madolo uthi bekunzima ukulawula isikolo ngendlela efanelekileyo ngenxa yokohlukana kwendawo abakuyo ooronta elalini.

“ Eyokufundisela kuronta ekuthengiselwa kuwo utywala ngeemini zokurhola inkam nkam ibisenza imeko ibembi kakhulu. Sacela uncedo kwisebe lemisebenzi yoluntu ephondweni satsho sancedakala.

Imeko ebesikuyo ibinomfutho ombi kwiziphumo nakubafundi abebesiza esikolweni. Siyavuya lolu ncedo lesebe. Iziphumo zizonyuka” Kutsho uMadolo.