Ilifuna lonke iphondo leMpuma Koloni iDA

AMALUNGISELELO eDemocratic Alliance okukhupha iANC kulawulo lweMpuma Koloni ngo-2019 sele eqalile.

Inkokeli yeDA kweli phondo uAthol Trollip, osandul’ ukungena kwisikhundla sokuba nguSodolophu eNelson Mandela Bay, uthi kule minyaka mithathu izayo uzakusebenzisa isikhundla sakhe sokuba nguSodolophu ukubonakalisa ukuba iDA ikulungele ukukhupha iANC kulawulo eMpuma Koloni.

NjengoSodolophu, uTrollip kulindeleke ukuba abekwesi sikhundla de kube ngunyaka ka-2021. Kodwa ngenxa yokuba iDA ineminqweno yokuphath’ iMpuma Koloni xa kubanjwa unyulo lorhulumente kazwelonke namaphondo ngo-2019, uTrollip uthi kurhulumento lwaseNelson Mandela Bay ufuna ukusebenzisa le minyaka mithathu izayo ebonisa abemi beli phondo “yintoni urhulumento olusulungekileyo olukwadala amathuba engqesho”.

Kangangokuba efuna ukuzibonakalisa eNelson Mandela Bay, uTrollip uxelele I’solezwe ukuba uceba ukuzibeka phantsi iintambo njengenkokeli yeDA eMpuma Koloni, amilisele iinzipho kwisikhundla sokuba nguSodolophu – nangona nje ethe oko kwakuxhomekeka kwisikhokelo sombutho.

Kunyulo lorhulumente kazwelonke nelamaphondo ngo-2014, iDA yenze imbali eMpuma Koloni yokufumana ezona voti zithe xhaxhe ezibangele ukuba ibengumbutho ophikisayo okokuqala. Ngo-2014, iDA eMpuma Koloni yavotelwa ngabantu abakuma-353 316, into ethetha ukuba yafumana abaxhasi abatsha abakuma-128 006 xa kuthelekiswa neevoti ezikuma-225 310 eyazifumana kunyulo lukazwelonke nelamaphondo ngo-2009.

Inkxaso yabantu abavotela iDA kule minyaka mibini idlulileyo ikhule ngokuphindene kabini nanjengoko bengama-722 312 abantu abathe bavotela iDA eMpuma Koloni ngethuba kubanjwe unyulo loomasipala ekuqaleni kwale nyanga.

Iphupha kwanomsebenzi weDA wokuzama ukukhupha iANC kulawulo eNelson Mandela Bay laqala kanye ngonyaka ka-2011. “Ngelo xesha abantu beANC babesithi siyaphupha nje. Sasiyazi thina ukuba asiphuphi nje, koko siyayazi into esiyithethayo. Abantu kudala bebona ulawulo olugwenxa eNelson Mandela Bay. Lo nto yenze bakhetha iDA endaweni yeANC,” kutsho uTrollip.

“Ndifuna abantu baseMpuma Koloni babone phaya eNelson Mandela Bay ukuba ulawulo olusungekileyo yintoni na, kuba lo nto iyohlule iANC. Ixesha lokuphumla alikho, yiyo le nto ndingaqiniseka ukuba umsebenzi wokukhulisa inkxaso yeDA uyaqhuba kwaye siza kube sikulawulo lwephondo emva konyulo lonyaka ka-2019,” utshilo uTrollip.

Umasipala ombaxa iNelson Mandela Bay ngowona wabelwa eyona mali ininzi eMpuma Koloni kwaye ngoyena ndlunkulu wezoqoqosho wephondo.

Ukuphatha lo masipala kuthetha ukuba ujongene noxanduva lokukhulisa uqoqosho lwephondo.

Unobhala weANC eMpuma Koloni uOscar Mabuyane uthi amabango eDA okukhupha kulawulo iANC ngo-2019, “liphupha nje”.

“ENelson Mandela Bay, le ndawo iyenza iphuphe gqithi iDA, sibethwe ngenxa yenani eliphantsi labaxhasi abaye kuvoto. Sikumsebenzi wokulungisa iziphene zethu eNelson Mandela Bay,” utshilo uMabuyane.

UMabuyane uthi iANC isenenkxaso engamandla eMpuma Koloni. “Ukuba uyaqwalasela iivoti esizifumene kwiMpuma Koloni yonke kunyulo loomasipala (2016) uyakuzibonela ukuba abantu basayithanda iANC,” utshilo uMabuyane.

Lo kaMabuyane ukwathe lo mbutho ukumalungiselelo wokulungisa amasebe awo eNelson Mandela Bay ukulungiselela inkomfa yokonyula iinkokeli zengingqi ezakubanjwa kungekudala.

sithandiwe.velaphi@inl.co.za