Inkumanda yomkhosi waseDRC yenzelwe itheko kuGatyana

UNJENGELE Derrick Daliwonga Mgwebi uthi asiyondlwan’ iyanetha umsebenzi wokuphelisa umlo osele uthabathe ngaphaya kweminyaka engamashumi amahlanu eDemocratic Republic of Congo.

Lo kaMgwebi ebethetha kwilali yakhe eMhlahlane kuGatyana ngethuba kubanjwe umsitho wokubhiyozela ukutyunjwa kwakhe ngunobhala-jikelele weZizwe eziManyeneyo (United Nations [UN]) uBan Ki-Moon njengenkumanda yomkhosi weUN onjongo zawo ikukuza noxolo kwela lizwe.

Iinkokeli zopolitiko, ezemveli, ezomkhosi woMzantsi Afrika, ezoshishino ebeziphuma mbombo zone zelizwe zithe zawuzimasa lo msitho.

Kuzo singabalula obesakuba nguMongameli welizwe uThabo Mbeki, iKumkani yamaXhosa uMpendulo Zwelonke Sigcawu, iKumkanikazi yamaRharhabe uNoloyiso Sandile, iNkulumbuso uPhumulo Masualle, uNkosi Ngangomhlaba Matanzima, usomashishini uGloria Serobe, igqala lomkhosi uNjengele Themba Matanzima ukubala nje abambalwa.

UMgwebi uthi uyaluqonda uxanduva olubekwe phezulu kwamagxa akhe. “Iingxaki zaseCongo aziqalanga izolo, ziqale kwiminyaka yoo1960 ngethuba elalizwe lifumama uzimele-geqe. Ngoko umsebenzi wokuphelisa umlo ogquba kweli lizwe asingomsebenzi olula,” utshilo uMgwebi.

UMgwebi unamava akwiminyaka engaphaya kwamashumi amathathu anesihlanu kumkhosi weli. Kule minyaka, ukwazidla ngamava angummangaliso kwezobuntlola.

Uthi ziqala nje, uzakujongisa imibombo kwisixeko iBeni, kumntla-mpuma weDRC, apho kukhala umpu umhla nezolo.

“Ndithethile noMongameli waseDRC uJoseph Kabila futhi uye wakuthakazelela ukusebenzisana nomkhosi wethu. Elona xanduva lwethu kukuza noxolo, ukhuseleko nozinzo eDRC,” utshilo uMgwebi.

Uthi amazwi enkuthazo awafumene emva ekhaya ayamomeleza.

Ethetha kulo msitho uMbeki uthe ngaphandle kokusombuleka kweengxaki zaseDRC, iAfrika sokuze ihambele phambili. “Ingxaki zaseDRC zixananazile, kodwa ndiyathemba ukuba igalelo likaNjengele Mgwebi lakuza nesisombululo. Ndivuye kakhulu xa ndisiva ukuba nguye (Mgwebi) otyunjiweyo,” utshilo uMbeki.

UMbeki, oxube intetho ngolwimi lesiXhosa, uthi ngabantu abazinzalelwane zaseAfrika kuphela abanesakhono sokusombulula iingxaki zaseAfrika.

Uthi ukuze kubelula ukusombululeka kweengxaki zaseAfrika, wonke ummi waseAfrika makathabathe inxaxheba.

Unozakuzaku waseDRC eMzantsi Afrika uBene M’Poko uthi oyena nobangela womlo waseDRC kungenxa yezimbiwa zela lizwe. “Siyavuya kwisizwe samaXhosa esithe sasizalela umntu onesakhono sokusombulula iingxaki zesizwe sethu. UNjengele Mgwebi wamkelwe ngezandla ezishushu ngabantu belizwe lethu.”

USigcawu uxelele uMgwebi esithi makazi ukuba uxhaswa ngokupheleleyo sisizwe sakwaXhosa.