Isikhumbuzo: ‘Amadlagusha ayengenaso isimilo’

Usodolophu uAthol Trollip ethetha eCampanile eBhayi

EBhayi: Usodolophu womasipala waseNelson Mandela, uAthol Trollip, uthi ‘amadlagusha’ angena kwilizwe laseMzantsi Afrika ngeminyaka yoo-1820 ngendlela engenasidima; abakha budlelwane obububo nabantu afika bekweli lizwe. UTrollip uthe leyo yayiyimpazamo embi nabangayiqhwabeli zandla besesi sizukulwana sawo sikhoyo namhlanje.

Lo sodolophu ukuthethe oku ngethuba lo masipala ebambisene ne-arhente yophuculo-dolophu yale ndawo – iNelson Mandela Bay Development Agency (MBDA) – ibibambe umsitho wokusungula uhlaziyo lwesakhiwo esingukrwec’izulu esibizwa ngokuba yiCampanile; neyakhiwa ngonyaka ka-1923 njengesikhumbuzo sokukhumbula ukufika kwamasetlani kweli lizwe ngonyaka ka-1820. Lo msitho ububanjelwe phambi kwesi sakhiwo kufutshane nonxweme lwale ndawo.

Usodolophu uthe ngaphakathi kwesi sakhiwo kukwakho namabali angembali neziganeko zalo maxesha kubandakanya nebali lokuzika kwenqanawa uMendi.

“Siyafuna ukuqinisekisa ukuba imbali yookhokho bam ayiphindi ibe yinto ephindayo, imbali ebhalwayo ngoku mayibe yimbali ebalisekayo sisenzela isizukulwana esilandelayo,” uthethe watsho.

UTrollip uthe ngoku esi sakhiwo sitsha sizakuba yindawo yokuhanjelwa ngumntu wonke kuquka nabahambeli bamanye amazwe, esithi sizakuba nengeniso kulutsha nabadala kuba esithi eli linge liyinxenye yeminyaka eyi-67 kaMadiba ezinikele ekukhonzeni isizwe.

“Kuza kuqhutywa imiboniso yobugcisa, kuza kuthengiswa, iintsimbi ezikhala rhoqo ngeyure zizakwamkela iindwendwe zasemzini kuba azizokuphelela ekuvumeni umhobe wesizwe waseMzantsi Afrika kuphela kodwa nowamanye amazwe, izakuba yingxubevange yamabali eyakudala yobukoloniyali neyedemokhrasi,” utshilo.

Oyintloko yesebe lophuhliso loqoqosho kwikomiti kasodolophu uAndrew Whitfield, uthe le ndawo iyakuxhanyulwa macala ngabasemzini nabendlu bezokufunda.