Iqalile ingxaki yaminyaka le yokutyhala kwabafundi kwiiyunivesithi zeli bekhangela indawo yokufunda, bambi bedinga iindawo zokuhlala kula maziko.
UNjingalwazi William Gumede waseWits, uthi kumele ukuba kwakhiwa ezinye iiyunivesithi kweli ngenxa yale ngxaki yenzeka minyaka le.
Kunyaka ophelileyo nangaphambi koko, uMongameli weli, uCyril Ramaphosa, wenza isithembiso sokuba kuza kwakhiwa ezinye iiyunivesithi.
Ukukhula kwamanani wabantwana abaphumelela ngokufanele ukungena eyunivesithi kwenza umthwalo ongapheliyo kwezi yunivesithi zikhoyo kweli.
“Kufuneka kwakhiwe kwakho ezinye iiyunivesithi, ezo kufuneka zigxile ngokukodwa kwinzululwazi, izibalo, nezinye izifundo ezifunwa yimeko yezoqoqosho kweli,” kutsho uGumede.
Uthi iiyunivesithi ezininzi kweli zikhupha abafundi abangenazo izakhono ezihambelana nemeko yezoqoqosho yoMzantsi Afrika nehlabathi.
“Xa kusenziwa ezi yunivesithi kufuneka ukuba zenziwe ngendlela eza kugxila kwimveliso yolwazi kwezobunjineli nezinye izakhono ezifunwa yimeko yoqoqosho yeli,” kutsho uGumede.
ISebe lemfundo ephakamileyo lithembisa ukubamba inkomfa nonoondaba malunga nengxaki yendawo ekhangelwa ngabafundi kwiiyunivesithi zeli kunyaka ozayo.
“Ukukhula kwemeko yezoqoqosho kweli kuxhomekeke ngamandla kwizifundo eziveliswa ngamaziko emfundo ephakamileyo, iikholeji nazo zimele ukuba zitshintshe indlela ezenza ngayo,” ubongoze watsho uGumede.
Uthi iikholeji mazivelise izakhono eziza kuxhasa imeko yokukhula koqoqosho ukuze kusetyenziswane ngokucacileyo ngamaziko emfundo ephakamileyo kwakunye nemeko yentlalo.
“Mhlawumbi xa iinkampani zabucala zinokuthathela kuzo umsebenzi wokulawula ezi kholeji, loo nto ingenza umahluko, ingxaki ngoku kukuba azilawulwa ngendlela ezi kholeji,” wongeze ngelo uGumede.
Uthi ukugcwala okubonwa kwezi yunivesithi kungenxa yokuba abantwana abanikwa lwazi lululo malunga nendima yeekholeji kwanezakhono entlalweni.
UMofokeng ufumene imoto ngenxa yokugqwesa kwakhe ebholeni