UNokholeji ubhiyozela ikhulu leminyaka eDikeni

IYunivesithi yase-Afrika enembali edume okwenene yokuvelisa iinkokeli neenkcuba-buchopho zase-Afrika, imaxhaphetshu sithetha nje ilungiselela imibhiyozo yokugqiba ikhulu leminyaka yasekwayo.

I-Yunivesithi iFort Hare, ekwadume ngegama likaNokholeji, yasekwa ngomhla wesibhozo kuFebruwari ka1916 eDikeni.

Kwinkcazelo ekhutshwe yile yunivesithi kutshanje, imibhiyozo yeminyaka elikhulu izakubanjelwa eDikeni ngomhla wesibhozo kwinyanga ezayo, lo gama isihika-hika setheko sale mibhiyozo, nesizakukhokelwa ngurhulumente kazwelonke, sizakubanjwa ngenyanga kaMeyi.

“I-ofisi kaMongameli, icele ukuba liqhutywe ngoMeyi itheko elikhulu lale mibhiyozo, kodwa umhla kaFebruwari 08 wokuzalwa kweyunivesithi, uzakuwubhiyozelwa eDikeni,” itshilo ingxelo yale yunivesithi.

KuNovemba wonyaka ophelileyo, uMongameli uJacob Zuma wamisela ikomiti yabaphathiswa ngeenjongo zokuba kucwangciswe imibhiyozo yaseFort Hare.

Le komiti ikhokelwa ngumphathiswa kwi-ofisi kaMongameli uJeff Radebe.

Abanye abaphathiswa kule komiti baquka uNathi Mthethwa wobugcisa nenkcubeko, uFaith Muthambi wezonxibelelwano, uNosiviwe Mapisa-Nqakula wezokhuselo kwanoBlade Nzimande wemfundo ephakamileyo.

Ngomhla wesibhozo kuFebruwari, izithethi ezilindelekileyo ziquka iNkulumbuso uPhumulo Masuale, inkokeli ye-IFP uMangosuthu Buthelezi (obesakuba ngumfundi eFort Hare) kwanomphathiswa uNzimande.

Le yunivesithi ivelise iinkokeli zase-Afrika nekubalwa kuzo esele zikhe zangoomongameli kumazwe azo. Ezi nkokeli ziquka uNelson Mandela weli lizwe, uYusuf Lule wase-Uganda, Robert Mugabe waseZimbabwe, Seretse Khama waseBotswana no-Ntsu Mokhehle waseLesotho. “La mazwe azakuba yinxalenye yale mibhiyozo,” itshilo iyunivesithi.

Ezinye iindwalutho ezifunde eFort Hare ziquka * -Oliver Tambo, Govan Mbeki, Zachariah Keodirelang “ZK” Matthews, Robert Sobukwe, Chris Hani kwanombhali * -Archibald Campbell (AC) Jordan nabanye.