Usinde ngokulambisa uMongameli Zuma

Umongameli Jacob Zuma. Umfanekiso ogciniweyo ka: Phill Magakoe

Kubonakala ngathi usindile kubhukuqo izolo umongameli welizwe loMzantsi Afrika uJacob Zuma nanjengoko iinzame zokumsusa esihlalweni njengomongameli wombutho olawulayo ziphanzile. Ukanti imiqondiso ibivelile kukuba isininzi kwabo bakwisigqeba sekomiti kazwelonke kumbutho olawulayo sifuna asuke esihlalweni lo kaZuma. 


Kulindeleke ukuba umbutho kaKhongolose (ANC) ubambe intlanganiso noonondaba ngentsimbi yesibini namhlanje nalapho bakuthi bachaze banzi ngeziphumo zale ntlanganiso.


Oku kuvele kwintlanganiso ebibanjwe ngempela-veki e-Irene ngaphandle kwasePitoli nalapho bekucetywa ukususwa kukamongameli esihlalweni ngenxa yeziganeko ezinintsi zokuhlazisa umbutho atyatyekwa zona.


Izityholo zokubanjwa ngesixhanti kukarhulumente malunga nabahlobo bosapho lukaZuma, usapho lakwaGupta kunye nesigqibo somqondisi wegunya-bantu lezotshutshiso kuzwelonke umnumzana Shaun Abrahams sokubeka ityala kumphathiswa wezezimali nokwalilungu lesigqeba esilawulayo seANC umnumzana Pravin Gordhan, zezinye zezinto ezenze zimjikele izinto umongameli.


Kwabo baxelwe njengabachaseneyo noZuma kule ntlanganiso ngamalungu ePalamente aquka uNaledi Pandor, Siyabonga Cwele, Rob Davies kunye noDerek Hanekom. Kutyholwa ngelithi uHanekom uvakalise ukungamthembi lo kaZuma ngoMgqibelo. Ukanti le migushuzo yenze amanye amalungu esigqeba ebengekho kule ntlanganiso ukuba abuyele ePitoli buphuthuphuthu. 


Umphathiswa wezemidlalo uFikile Mbalula nobezimase amawonga ezemidlalo eBloemfontein ubuyele ePitoli ngokungxama ukuya kubonisa inkxaso kumongameli. Omnye umlandeli kaZuma othe wabuyela ePitoli nguTony Yengeni nobeseStellenbosch kumtshato kasodolophu waseEkhureleni uMzwandile Masina.


Ngaxesha nye, abaxhasi bakasekela-mongameli weANC uCyril Ramaphosa bangqinelene ngazwilinye ukuba ukususa umongameli uZuma kungamosha icebo labo lokuchasa uNkosazana Dlamini-Zuma njengomntu onokuxhuzula imikhala kulo nyaka uzayo. Umthombo othembekileyo nokwalilungu leANC uthi abona bantu bangamfuniyo umongameli ngamalungu alo mbutho angekho se-ofisini. Ukanti eli lungu leANC liqhube lathi ulonyulo loorhulumente bamakhaya ngo-August walo nyaka lubabonisile ukuba lo mbutho uyaphulukana nabalandeli kwaye izihlalo zabo epalamente zingagrogriseka kunyaka ka2019.


Nangona bekufanele ukuba kuvotwe, abo baxhasa umongameli bazame ngandlela zonke ukuphepha ivoti nanjengoko bethe bakholelwa ukuba kufuneka kuvunyelwane ukuthatha izigqibo ezikumila kunje.