Utyelele abaThembu eRode uSkwatsha

UMphathiswa uMcebisi Skwatsha negqiza lakhe komkhulu eQamata. UMFANEKISO: UTHUNYELWE

Usekela Mphathiswa weSebe lezolimo nophuhliso lamaphandle kweli uMcebisi Skwatsha utyelele ikomkhulu labaThembu eQamata ngeliqhubela phambili iinkqubo ezandulela imbizo kaMongameli weli uCyril Ramaphosa.

URamaphosa uzakuba ekweli leMpuma Koloni ukuza kubamba imbizo yakhe ayiqhuba kumaphondo onke emamela abantu. USkwatsha utyelele komkhulu eQamata ephelekwa ligqiza leofisi yakhe kuquka negosa eliphezulu kwikomishoni ejongene namabango omhlaba uZama Memela.

Nangona ivakalise umothuko lolutyelelo iKumkani yabaThembu eRode uDalimvula Mathanzima ulamnkele ngesihle eligqiza. Kuthwa eligqiza likaSkwatsha lifike lingalindelwanga eQamata ngelizakunika ingxelo malunga nebango lomhlaba waseNcorha.

Umhlaba waseNcorha yenye yeendawo ezizakulima zivelise ukutya ziqeshe abantu baseTranskei ngamanani aphezulu. AbaPhathiswa noosekela babo bajikeleza eMpuma Koloni bethetha nabantu kumabakala ahlukeneyo ngelandulela imbizo kaRamaphosa.

URamaphosa uzakuba ethetha nabantu beMpuma Koloni ngomhla weshumi elinanye kule nyanga eTsomo kuMasipala wesithili saseChris Hani. IKomkhulu lakwaMathanzima eQamata limumethe imbali yokuphuhliswa kwabantu baseTranskei ingakumbi kwezolimo.

Ukanti umzukulwana kaMathanzima uKumkani uDalimvula umemelele okokuba izithembiso nezinto ezakwenziwa ngenxa yolotyelelo zenziwe ngendlela ethembekileyo enesidima. Ibango lomhlaba wendawo yaseNcorha sele ushiyekelwe sisiqingatha phambi kokuba kugqitywe ukukhutshwa kwamabango omhlaba.

UMphathiswa uMcebisi Skwatsha negqiza lakhe komkhulu eQamata. UMFANEKISO: UTHUNYELWE

“Singurhulumente sikubone kubalulekile okokuba size kukhahlela komkhulu, ukuza kunika imbeko kumntwana wegazi,” utshilo uSkwatsha. Lo kaSkwatsha ukhahlele ngenkabi yenkomo kwela komkhulu ngelizama ukubonisa imbeko yakhe kwiKumkani yabaThembu uDalimvula Mathanzima.

Ngamaxesha oorhulumente waseTranskei phantsi kolawulo losapho lakwaMathanzima ingingqi yaseNcorha naseQamata zazihamba phambili kwezolimo. Iziko lonkcenkcesho laseNcorha lalikwindawo yesibini kumazantsi weAfrika ngokuba yeyona ndawo iphambili ukuvelisa ukutya.

Ngefuthe nolawulo lalomaxesha uninzi leelali ezingqonge iQamata zazilima ngamandla kuqeshwe abantu kuveliswa ukutya. ELanti naKubilatye eCacadu zezinye zeendawo ezaziqaqambile ngokuvelisa ukutya, kukwadalwa amathuba emisebenzi.

Kwezintsuku zimbalwa zishiyekileyo phambi kwembizo kaRamaphosa kulindeleke ukuba amagosa karhulumente, oosodolophu nooceba babezizinxadanxada bethembisa abantu.

UMphathiswa uSihle Zikalala weSebe lemisebenzi yoluntu uzakubamba eyakhe indibano noluntu eKomani ngoLwesine waleveki. URamaphosa uvela eSekhukhune eLimpopo phambi kokuba eze kweli leMpuma Koloni.