Banqunyanyisiwe ooSodolophu!

Bathunyelwe kwikhefu elingxamisekileyo elihlawulelwayo oosodolophu ababini kwisithili saseChris Hani, uNomveliso Nyukwana waseMalahleni, noSiyabulela Nxozi waseSakhisizwe eCala.

Ingxelo ithi oku kusemva kokuba abahlali kwaba masipala beqhube uqhankqalazo iiveki ezimbini kumasipala ngamnye bekhalazela ezi nkokheli.

Iidolophu ezimbini eMalahleni, iCacadu neDordrecht zithathe iiveki ezimbini zivale iivenkile ngenxa yoqhankqalazo, kwiveki ephambi koko olu qhankqalazo laluqhutywa eCala bekhalazela usodolophu uSiyabulela Nxozi.

Unobhala wesithili kumbutho weANC eChris Hani, uLusanda Sizani, uthi benze oku belandela izikhalazo zabahlali.

“Kubo bobabini aba masipala kuqale kwangena uluhlu lwezikhalazo, eMalahleni ngeyoKwindla, eSakhisizwe ngenyanga kaCanzibe. Sikhuthaza ke singumbutho ukuba izikhalazo zabantu zithathelwe ingqalelo, izigqibo zomasipala zihambelane nabahlali,” utsho uSizani.

Uthi abahlali batyhola usodolophu waseMalahleni uNomveliso Nyukwana ngokuboleka imali ekwizigidi ezilishumi elinesihlanu (R15 million), logama owaseSakhisizwe uSiyabulela Nxozi eboleke imali ekumashumi amane anesihlanu ezigidi zeerandi (R45 million).

“Ngenxa yophando oluqhutywayo, asiqiniseki ncam ukuba ezi mali bezibolekelwe ntoni, kodwa ukubolekwa kwemali kumele ukuba kwaziwe ngabahlali ngokwentatho-nxaxheba yabo kwibhunga likamasipala,” uthethe watsho uSizani.

Bobabini batyholwa ngokuqesha izihlobo zabo kwizikhundla eziphezulu kwamasipala.

“Usodolophu waseSakhisizwe uSiyabulela Nxozi utyholwa ngokuba uqesha abantu abavela eNgcobo, neenkampani eziqeshwayo kutyholwa ngabahlali ukuba zivela eNgcobo okanye zazana naye. Siphanda ezo zityholo kungoko benikwe eli khefu oosodolophu,” kutsho uSizani.

Ukanti abahlali baseCacadu nabo baxelela eli phephandaba ukuba esinye sezikhalazo zabo kukuqeshwa kwabantu abavela kwezinye iidolophu kumasipala waseMalahleni.

Usodolophu waseMalahleni uNomveliso Nyukwana uthi akaboni nto ityhulu ngokumiswa kwakhe kuba umbutho weANC ufuna ukuzanelisa kwezi zityholo.

USiyabulela Nxozi yena uthi ngumbutho weANC kuphela onokuthetha ngokunqunyanyiswa kwakhe.

UNomaswazi Kunene ngunobhala wombutho wabahlali iLady Frere Ratepayers Association, uthi bayavuya yinkqubela eyenzekileyo, kodwa bafuna inguqu.

“Sikhona isityholo sokuba lo mama unguNyukwana unayo inkampani eyenza umsebenzi apha, wakhe indlela yomhlaba eCacadu Extension ngemali ekwizigidi ezisixhenxe, wasixelela ukuba asinakuwufumana umsebenzi kwamasipala kuba iintsapho zethu zityala umasipala,” uthethe watsho uKunene.

Imali ekwishumi elinesihlanu lezigidi zeerandi ebolekwe ngumasipala waseMalahleni awucaci umsebenzi wayo.

“Ezi ofisi kuthwa zakhiwa ngeR15 million, azibonakali ukuba zingumsebenzi wezigidi ezilishumi elinesihlanu, xa ibuyiswa lemali iza kuba kumashumi amane anesine ezigidi zeerandi (R44 million). Kutheni kusenziwa isigqibo esinje kumasipala oneengxaki ezingaka,” ubuze watsho uKunene.

Uthi ixhala ngale mali ibolekwe nguNyukwana kukuba iza kubuyiswa ngemali engekhoyo yokuhlawulwa kweenkonzo.