Iyabiwa imfundo eLiwa

KAPA: ABAFUNDI besikolo samabanga aphantsi iLiwa Primary eNyanga, abakwazi ukufunda izifundo zekhompyutha ngenxa yoqhekezo olugqubayo kwesi sikolo. Iikhompyutha eziyi-25 zabiwa apha ukususela ngo2014, utsho usihlalo webhodi elawula isikolo uNozipho Mboniswa.

Inqununu uFundiswa Nodlela uthi olu qhekezo lube nefuthe nanjengoko iLiwa ingasekho kuluhlu lwezikolo eziqaqambileyo eNtshona Koloni. Uthi ukususela ngo2015 kuqhekezwe amatyeli ayi-12.

“Phakathi kwe-9 ukuya nge-16 yale nyanga kuqhekezwe kane.” Nangona isebe lezemfundo lazisa ezinye iikhompyutha, abafundi abakwazi ukuzisebenzisa nanjengoko zihleli kwigumbi elikhuselekileyo ngelixa kusalindwe ukufakelwa kwe-alarm kuqiniswe nokhuseleko, utshilo uNodlela.

“Andiyazi konakele phi kubahlali. Isikolo salahlekelwa sisidima ngoku. Baqhekeza qho malanga nasebusuku babaleke nempahla yesikolo.”

UMboniswa uthe: “Sikhathazekile yimeko yezokhuselo ekumgangatho ophantsi kwisikolo sethu. Zininzi izikolo ezikufuphi kodwa esi sethu soloko silixhoba lokuqhekezwa. Asinaheke ekhuselekileyo nocingo lwethu lukumgangatho ophantsi.”

Inkokheli yabahlali elokishini endala apho isikolo sizinze khona uLuvo Nodada, uthi ikhitshi ebelisetyenziselwa ukondla abafundi nalo laqhekezwa ngamasela.

“Sibaphekela kwiholo lezemidlalo ngoku. Lo nto ithethe ukuthi ezemidlalo ziyasilela. Khawufane ucinge ubuzaza ngokungabikho kwezemidlalo kwindawo efana neNyanga, apho ubundlobongela bugqubayo. Aba bantwana baza kucinga ukuba ukuqhekeza yinxalenye yokuphila.”

Owayesakuba ngumfundi eLiwa, uNobathembu Booi, uthi kuqhelekile ukuqhekezwa kwesi sikolo kangangokuba babede bacelelwe igumbi langasese kubamelwane ngenxa yokuba ayesonakaliswa awesikolo.

“Yayinguqhelekile into yokuba sifike kuthe saa kumagumbi angasese kugcwele nje amanzi, singakwazi nokungena. Andisathethi ke ngeekhompyutha nemilenze yezitulo de kunyanzeleke sihlale phantsi bhaxa,” utshilo.

UMillicent Merton weSebe lezeMfundo eNtshona Koloni, uthe isebe liyayazi ukuba liphezulu izinga lobundlobongela eNyanga kwaye luphazamisa imfundo eLiwa.

“Silisebe siyasebenzisana neLiwa ukuza nesisombululo sokhuseleko. Oku kuquka ukubiyelwa kwesikolo, iheke eyomeleleyo, i-arlam ekwizinga elisemgangathweni nokhuseleko olukhawulezileyo. Nangona ucingo lusandul’ukufakelwa, izaphuli-mthetho sezivule izikroba zokungena.”