Ingeniso yesigidi kumaziko ezolimo karhulumente

Umhlambi weegusha kummandla waseOverberg UMFANEKISO: Ayanda Ndamane/African News Agency (ANA)

AMAZIKO karhulumente waseMpuma Koloni okukhusela nokwenza uphando ngemihlambi efana neebhokhwe, iigusha neenkomo enze ingeniso yemali engaphaya kwesigidi seerandi kunyakamali ka2018/19 noxa nje imbalela iqhuba nokugquba.

Oku kuqulathwe kwimbalelwano etyikitywe nguMphathiswa woPhuhliso lwamaPhandle noHlwayelo loMhlaba, uNomakhosazana Meth, kulandela imibuzo ebiphoswe kuye lilungu leDemocratic Alliance uRetief Odendaal.

Amaziko karhulumente wephondo afuye iigusha, iibhokhwe neenkomo yiDohne Agricultural Development Institute eCumakala, ibe liziko eliseBathurst, eAdelaide, eKaladokhwe, eWolwehoek [eChris Hani] naseJansenville.

Ngokwengeniso yentengiso yeegusha, iinkomo neebhokhwe, yonyakamali ka2018/19, la maziko enze imali engangeR1 077 182. Oku kuza emva kokuba kuthengiswe iinkomo ezingama288, iigusha ezingama403 kwaneebhokhwe ezingama264.

UMeth uthi ngamaphulo ophando angamashumi amabini anesithathu aqhutywa kula maziko kumacandelo ezilwanyana, izityalo kwanamadlelo.

EDohne kuqhutywa uphando lokugcinwa nokuxandiswa komhlambi weegusha zohlobo lweDohne Merino kwaneenkomo zohlobo lweNguni.

Kwakule Dohne kukwaqhutywa uphando ngokuveliswa kobisi, ulawulo olululo lokuveliswa kwenyama yenkomo kwanendlela eyiyo yokuthintela amakhalane.

EBathurst kuveliswa iibhokhwe zohlobo lweMbuzi neBoer ebezingasemngciphekweni nanjengoko le ndawo igunye ngomanzabomvu. EAdelaide kuqutyiswana nombandela wokuphuculwa komhlambi webhokhwe yohlobo lweBoer kwanokulawulwa kwamakhalane.

EKaladokhwe kukhuselwa umhlambi wegusha yohlobo lweMerino kuquka nokulawulwa kwezinambuzane ezingcikiva ikhaphetshu.

EWolwehoek kuveliswa inkomo yohlobo lweNguni ze kuphinde kuphuhliswe ibhokhwe yohlobo lweCashmere evelisa uboya bexabiso.

EJansenville kuphuhliswa indlela yokulawulwa kwamakhalane kwiibhokhwe neenkomo.

Kodwa zonke ezi nkquleqhu azizi ngaphandle kwamagingxigingxi nanjengoko isebe liphulukene nemali ekwiR50 500 kunyakamali ka2018/19 ngenxa yokwebiwa kwemfuyo ze laphinda laphulukana, kwakulo nyakamali mnye, nemali ekwiR287 500 ngenxa yokufa kwemfuyo ekula maziko.

UOdendaal uthi uyalele ikomiti ejongene nesebe loPhuhliso lwamaPhandle noHlwayelo loMhlaba ukuba iqwalasele indlela asebenza ngayo la maziko ezolimo nezokufuya.