Zintoni ezibulala abakhwetha eMpuma Koloni?

Ingxelo yoMphathiswa wesebe lobambiswano kurhulumento nemicimbi yemveli eMpuma Koloni, uXolile Williams, ithi zininzi izinto ezibangela ukubhubha kwabakhwetha.

Oku kusemva kokuvela kweengxelo zokuba ngabakhwetha abangamashumi amathathu anesithathu ababhubhe esuthwini eMpuma Koloni.

“Eyona ngxaki iphambili kukuthintelwa kwabantwana ukutya amachiza abamele ukuba bayawatya, bambi kubo banezigulo ezidinga ukuba batye amachiza,” kutsho uWilliams.

Amakhaya angamashumi amathathu anesithathu ajongene nengxaki yokuzila endaweni yokuba abhiyozele ukubuya kwabantwana esuthwini.

“Abanye banezifo eziquka iswekile, uxinzelelo legazi, isifuba kwakunye nesifo ugawulayo, bathunyelwa esuthwini bengaziphethanga iipilisi zabo,” kucacisa uWilliams. Ubongoza amakhaya, abazali, amakhankatha neengcibi ukuba baqinisekise ukuba abakhwetha bahamba namayeza abo.

“Ingxelo esiyifumene ngoku ithi omnye umkhwetha ubhubhe ngenxa yokuba amayeza wakhe akakhange awanikwe, siyacela abantwana mabazinikwe izinto zabo,” uhambisa atsho uWilliams.

IMpuma Koloni inengxaki yokubhubha kwabakhwetha rhoqo ngexesha lasehlotyeni nasebusika. “Zikhona iingxelo zokuba abanye babakhwetha bayabethwa ngamakhankatha ngenxa yezizathu esingazaziyo, kodwa amapolisa asebenza kuwo lo mcimbi,” kutsho uWilliams.

Ukunyanzeliswa komthetho yeyona ndlela enokwenza ukuba kukhuselwe abakhwetha, abazali nabo bagcine abantwana.

“Kukho abantu abangamashumi asibhozo abaseluvalelweni ngoku sithethayo ngenxa yokophulwa komthetho wolwaluko kwiMpuma Koloni, abanye kubo sele bevelile enkundleni,” utsho uWilliams.

Uhambisa athi abanye abakhwetha abazichazi izigulo zabo xa besenziwa uvavanyo, oko kwenza ukuba banganikwa amachiza afanelekileyo. “Bafika esuthwini bengagonywanga, oku kungenxa yokuba abazichazi iingxaki yezigulo zabo, ezi zigulo ziyavuka xa befika esuthwini,” utsho uWilliams.

Kuthiwa ukuvinjwa amanzi ebakhwetheni yenye yezinto ebangela ukuba bome emzimbeni bangakwazi ukumelana nobushushu.

Ngokwesantya elihamba ngayo inani lokubhubha kwabakhwetha, kulindeleke ukuba linyuke elinani. IKomishini ejongene neelwimi, amasiko nezithethe kutshanje ivakalise ukudana ngenxa yemeko yokubhubha kwabakhwetha.