Nonkonyana: Sidanile singamaMpondo

Usihlalo weNdlu yeeNkosi eMpuma Koloni, uNkosi Mwelo Nonkonyana, ugxeke kabukhali iinkokheli zemveli zakwaSigcau eziphixana ezinkundleni ngenxa yesikhundla seKumkani yesizwe samaMpondo.

UNonkonyana uthi ayiqhelekanga indlela eziqhuba ngayo ezi Nkosi kuba ziyenza eyazo ingxaki yokumiselwa kweKumkani emaMpondweni.

Oku kusemva kokuba amaqela amabini elikaZanozuko Sigcau nelika Wezizwe Sigcau athe avela enkundleni yomgaqo-siseko eRawutini ngoLwesibini kwidabi lokuba ngubani iKumkani esemthethweni emaMpondweni.

“Kudala kuxoxwa le ngxaki yeKumkani yamaMpondo, thina njengezindlu eziphambili kwisikhokelo sobukhosi bamaMpondo aside sibizwe, sixoxe, sicebise kule ntsindabadala, iyaxaka loo nto,” uthethe watsho uNonkonyana.

UWezizwe noZanozuko bangene kule nkundla emva kokuba kunyaka ophelileyo inkundla yezibheno igwebele ngakwicala likaZanozuko ngelithi nguye iKumkani yamaMpondo.

“Xa kukho ingxaki kubizwa izindlu ezifanelekileyo zingenelele kuthethwe, amaMpondo sisizwe ngokubanzi, amaNyawuza ayazixoxela, ayabambana odwa, abasiniki thina njengesizwe samaMpondo ithuba lokungenelela, sidanile singamaMpondo,” utsho uNonkonyana.

Ingxaki iqale emva kokuba ikomishini kaNjingalwazi Thandabantu Nhlapo yakhupha iingxelo zokuba nguZanozuko iKumkani esemthethweni emaMpondweni.

Oyinkokheli yombutho wesizwe samaMpondo axhasa uZanozuko, iMbumba yamaMpondo, uMduduzi Sibulali, uthi abathandabuzi ukuba inkundla yomgaqo-siseko iza kuqinisa ukuba nguZanozuko iKumkani.

“Xa ndimamele ingxoxo enkundleni, ijaji ihambisana nesigqibo esasithathwe yikomishini kaNhlapo isithi nguZanozuko iKumkani, sinethemba lokuba iza kuhambisana nathi inkundla,” uthethe watsho uSibulali.

Ngo2010, umongameli uJacob Zuma wakhupha isiqinisekiso sokuba nguZanozuko Sigcau iKumkani yamaMpondo.

Ngomhla weshumi elinesithoba kwinyanga ephelileyo uZanozuko wabekwa njengeKumkani sisizwe samaMpondo ngokwesiko eNdimakude eSiphaqeni, ngaphandle kwenkxaso karhulumente.

Ngethuba ebekwa uZanozuko kwinyanga ephelileyo waxhaswa zinkokheli zakwaLizwi eziquka uNjingalwazi Caesar Nongqunga.

Inkundla yomgaqo-siseko isasibambile isigqibo sayo malunga neengxoxo zangoLwesibini.

UNonkonyana yiNkosi yesizwe samaBhala eSiphaqeni phantsi kobuKumkani bamaMpondo.

Elinye lamacala abanga esi sikhundla sobuKumkani phantsi kukaNkosi Nzululwazi Sigcau lithi alixhasi namnye phakathi kukaZanozuko Sigcau noWezizwe Sigcau.

Othethe egameni lobukhosi bukaNzululwazi Sigcau, uStella Sigcau, uthi bafihle ezabo iintonga emgqubeni ngale ntsinda-badala yasemaMpondweni.

“Thina sijonge ukufaka isicelo sokuba kuqwalaselwe kwakho isigqibo sikaNhlapo esithi nguZanozuko iKumkani yamaMpondo, uWezizwe akanagunya labuKumkani emaMpondweni nguNzululwazi Sigcau iKumkani ngokwesiko lamaMpondo,” utshilo uStella Sigcau.

UNkosi uMadodebhunga Faku othethe egameni likaWezizwe Sigcau akafumanekanga ukwenza ilizwi.