Uphi uMbuyisa Makhubu?

UMbuyisa Makhubu wayelityendyana eliminyaka ilishumi elinesibhozo elathi lazincama lachola umzimba kaHector Peterson owayedutyulwe wabhubha ngamapolisa elo xesha

Ngomhla wamashumi amabini ananye kweyeThupha ngo1976, uMbuyisa Makhubu wamkela imali engangeR10 kunina uNombulelo Makhubu, iyeyokugqibela, wayegqibelisa nokumbona emva kwezidubedube zabafundi zaloo nyaka.

Emva kokwamkela le mali, uMbuyisa akazange aphinde abonwe kowabo kuba waya kutshona eGabarone eBotswana, ebaleka izingqi zorhulumente wamaBhulu. NgeyeSilimela ngo1976, uMbuyisa Makhubu wayelityendyana eliminyaka ilishumi elinesibhozo, elathi lazincama lachola umzimba kaHector Peterson owayedutyulwe wabhubha ngamapolisa elo xesha.

Abafundi bezikolo eziquka iOrlando High babekuqhankqalazo olwaluchasene nolwimi lwesiBhulu ezikolweni, oluqhankqalazo laluqhubeka kuzwelonke. Umfoti wodumo, uSam Nzima, waphepha ezo mbumbulu nezintywizisi ezazihombise iSoweto, wathatha umfanekiso kaMbuyisa Makhubu ebaleka nomzimba owawulimele kaHector Peterson, uAntoinette Sithole enkcunkca ecaleni kwakhe.

Kule minyaka ingamashumi amane anesine, usapho lakwaMakhubu lusafunisa nangoku. Umkhondo wokugqibela ngaye uvele ngo2014, kusithwa useCanada entolongweni, apho agwetywe iminyaka elishumi. Ngaphambi koko wayeseNigeria efunda ngoncedo leZizwe eziManyeneyo, kodwa enazo iingxaki zempilo.

I’solezwe lesiXhosa lizame ukukhangela kumasebe achaphazelekayo koku, iSebe leMicimbi yeNtsebenziswano naMazwe angaPhandle, lithi alinanto yokwenza noMbuyisa Makhubu.

UClayson Monyela weSebe lezangaPhandle kweli uthi bona abananto yakwenza nalo mcimbi. “Asinamagunya okukhangela abantu abalahlekileyo kweli lethu isebe, asizange sichaphazeleke nakanye kumcimbi wokuduka kukaMbuyisa Makhubu,” kutsho uMonyela. UFaizel Madood ubhale umdlalo kamabonakude ngokuduka kukaMbuyisa Makhubu, nowathi wafumana udumo nenkxaso.

Owayesakuba nguMphathiswa wesebe lobuGcisa neNkcubeko kweli uPaul Mashatile, emva kokwenziwa kophando lwemfuzo olwabuya neziphumo ezithi asinguye uMbuyisa Makhubu indoda eseCanada.

“Emva kokufumana iziphumo ndiyile kwikhaya lakwaMakhubu, ndabaxelela ngeziphumo ezibonisa ukuba asinguye uMbuyisa le ndoda iseCanada, usapho lwavakalisa ukudana, lusithi luza kuzenzela uphando lwalo ukuze lwanele,” kwatsho uMashatile.

Umama kaMbuyisa, uNombulelo Makhubu, ubhubhe ngonyaka ka2004, engenalwazi lokuba uphi na okanye aphi na amathambo kaMbuyisa. Ubhuti kaMbuyisa, uRaul Makhubu, akafumanekanga ukwenza ilizwi egameni losapho.