Athwaxekile amafama we’avokhado yiEl Nino

Amaqondo obushushu angaphaya kwamashumi amane ekhatshwa kukunqongophala kwemvula enze umonakalo omkhulu kumafama e’avokhado kweli. I’avokhado sesinye sezityalo ezingamelaniyo nengqatsini yelanga ebelixakile kweli kwiinyanga zokuqala zalo nyaka ka2024.

Amafama kwiphondo laseLimpopo naseMpumalanga afumene umonakalo omkhulu wokutshelwa zizityalo ngenxa yelanga elimandla kwiifama ze’avokhado.

I’avokhado sesinye sezityalo esisiqhamo esingenisa imali entle kumafama weli ukuze wona akwazi ukudala amathuba emisebenzi. UGqirha uNeville Sweijd weCSIR uthi mkhulu umonakalo owenzeke kwizityalo zeli kwiinyanga zokuqala kwalo nyaka.

“Azikho iinzame ezinokunceda umonakalo osele wenzekile kwezolimo, amaqondo esiwafumeneyo wobushushu asizange siwabone ngaphambili,” kutsho uSweijd. UBruce McQueen ngumfama we’avokhado neMacadamia eHazyview eMpumalanga.

“Akukho ngxaki ingako kwisivuno seMacademia, kodwa ndifumene ilahleko emandla kwimveliso ye’avokhado, kodwa ke asinakunikezela kulimo,” kucacisa McQueen.

Kukwakho iingxelo zokuba amafama weMacadamia nawo adibene neengxaki ngenxa yokutshisa kwelanga. URoelof van Rooyen ongumlawuli weGlobal Macadamia uthi ukunqongophala kwemvula kubenegalelo elimandla ekutshisweni kwezityalo lilanga.

“Ukunqongophala kwemvula akukhange kubenegalelo elikhulu kuthi, kodwa ingxaki yethu kukunyuka kwamaqondo obushushu okugqithisileyo,” kutsho uVan Rooyen.

Ingxelo ithi umthamo wamadama kwiphondo laseLimpopo naseMpumalanga umumethe umthamo wamanzi okumashumi alithoba eepesenti ekhulwini.

UMcQueen uthi ukutshisa okugqithisileyo kubabethe ngeendlela zonke, kodwa bazimisele ukuqhubeka ukuvelisa ukutyala i’avokhado neMacadamia.

I’El Nino ihlasele ilizwe loMzantsi Afrika ngamandla ukusukela ekuqaleni kwalo nyaka, ukunqaba kwemvula nokutshisa kwelanga okugqithisileyo.